Umowy zlecenia i własna działalność gospodarcza wliczone do stażu pracy od 1 stycznia 2026 r.

Ustawa z dnia 26 września 2025 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw, która w dniu 16 października 2025 r. została podpisana przez Prezydenta RP przewiduje, iż od 1 stycznia 2026 r. do stażu pracy będą również wliczane okresy prowadzenia działalności gospodarczej oraz wykonywania pracy na podstawie umów zleceń. Niewątpliwie stanowi to istotny krok w kierunku wyrównania sytuacji osób zatrudnionych w różnych formach.

Zakres nowelizacji – co będzie wliczane do stażu pracy?

Zgodnie z ustawą zmieniającą Kodeks pracy przewidziano, że do stażu pracy będą wliczane m.in.:

1. okresy prowadzenia pozarolniczej działalności oraz współpracy z osobą prowadzącą działalność,
2. okres zawieszenia działalności gospodarczej przez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem,
3. okresy wykonywania umowy zlecenia,
4. świadczenia usług, umowy agencyjnej oraz okres pozostawania osobą współpracującą,
5. okres pozostawania członkiem rolniczej spółdzielni produkcyjnej i spółdzielni kółek rolniczych,
6. przebyty za granicą (udokumentowany) okres wykonywania innej niż zatrudnienie pracy zarobkowej.

Zmiany nie tylko na przyszłość – do stażu wliczą się okresy sprzed lat

Podkreślenia wymaga, iż wprowadzane zmiany będą dotyczyć również pracowników, którzy w przeszłości świadczyli pracę w ww. formach. Dzięki temu wielu pracowników zyska dostęp do podstawowych uprawnień pracowniczych, które dotychczas pozostawały dla nich nieosiągalne.

Konsekwencje wprowadzonych zmian dla pracowników

Z czym jednak będą wiązać się wprowadzone zmiany z pozycji pracownika?

1. wzrostem dotychczasowego stażu pracy, który może skutkować:

• zwiększeniem wymiaru urlopu (np. z 20 dni na 26 dni),
• lepszymi uprawnieniami stażowymi – dodatki, nagrody jubileuszowe, lepsze warunki wypowiedzenia.

2. umożliwieniem osobom, które dotychczas wykonywały pracę w formie działalności gospodarczej lub umów zleceń przez długi okres czasu – uzyskania uznania tego okresu w kontekście uprawnień pracowniczych;
3. koniecznością zadbania o odpowiednią dokumentację np. dotychczasowe umowy potwierdzające wcześniejsze zatrudnienia, zaświadczenia z ZUS.

Konsekwencje wprowadzonych zmian dla pracodawców

Warto jednak mieć na uwadze, iż omawiane zmiany wprowadzą również szereg obowiązków odnoszących się do pracodawców.

1. konieczność weryfikacji stażu pracy pracowników – w tym również tych, którzy dotychczas prowadzili działalność gospodarczą lub świadczyli pracę na podstawie umów zleceń,
2. konieczność uwzględnienia dłuższego stażu pracy przy ustalaniu urlopów, dodatków stażowych, okresów wypowiedzenia
3. odpowiednie przygotowanie systemów kadrowo-płacowych i procedur pozwalające na prawidłowe stosowanie przepisów od stycznia 2026 r.
4. opracowanie procedur przyjmowania i weryfikowania zaświadczeń ZUS, a także dostosowanie dotychczas posiadanej dokumentacji pracowniczej,
5. uwzględnienie ewentualnego wzrostu kosztów

Obowiązek udowodnienia długości stażu pracy

Ustawodawca wprowadzając przedmiotowe przepisy przewidział, że ciężar dowodu w zakresie udowodnienia długości posiadanego przez pracownika stażu pracy – spoczywa na pracowniku. Okresy, które mają być wliczane do stażu pracy, mogą być potwierdzone zaświadczeniem wydanym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych o opłaceniu za dany okres składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe lub wypadkowe z danego tytułu, albo o podleganiu ubezpieczeniu zdrowotnemu. Można je również potwierdzić dokumentami zawierającymi informacje o zawarciu i wykonywaniu umów zlecenia (umów o świadczenie usług, czy umów agencyjnych), bądź też odpowiednią dokumentacją zagraniczną.

Jeżeli z jakiegoś powodu ZUS nie będzie w stanie wydać takiego zaświadczenia (np. bo przepracowany okres był dawno temu), pracownik będzie miał możliwość udowodnienia stażu własnymi dokumentami.

Podsumowanie

Zapowiadana od 1 stycznia 2026 r. nowelizacja kodeksu pracy stanowi istotną zmianę systemową – umożliwi wliczanie do stażu pracy okresów prowadzenia działalności gospodarczej i pracy na umowach zleceniach. Jest to duży krok w kierunku wyrównania uprawnień pracowniczych niezależnie od formy wykonywania pracy. Mimo to, zarówno pracownicy jak i pracodawcy powinni przygotować się na nieuniknione konsekwencje tych zmian – m.in. poprzez analizę posiadanej dokumentacji i modyfikację dotychczasowych procedur.

Jeśli potrzebują Państwo analizy, jak planowane zmiany mogą wpłynąć na Państwa firmę, zapraszamy do kontaktu z Kancelarią.

☎️ 603 835 957 📧 [email protected]