Zakaz prowadzenia pojazdów jako środek karny – co warto wiedzieć?

Warto podkreślić, że zakaz prowadzenia pojazdów to środek karny, a nie kara zasadnicza. Oznacza to, że może być orzekany obok kary pozbawienia wolności, ograniczenia wolności czy grzywny lub (w niektórych przypadkach) – zamiast niej.

Kiedy sąd może orzec taki zakaz na podstawie kodeksu karnego, na jaki czas i czy można ubiegać się o jego skrócenie? Zapraszam do lektury!

Zakaz prowadzenia pojazdów – kiedy?

W pierwszej kolejności rozróżnienia wymaga, iż w zależności od okoliczności danego przypadku kodeks karny zobowiązuje sąd do orzeczenia zakazu prowadzenia pojazdów lub fakultatywnie daje mu możliwość zastosowania tego środka karnego.

Zakaz prowadzenia pojazdów (określonego rodzaju) może być orzeczony przez sąd w każdym wypadku skazania osoby uczestniczącej w ruchu za przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji.

Z kolei katalog przypadków, w których Sąd obligatoryjnie musi zastosować omawiany środek karny jest znacznie szerszy i uwzględnia:

• skazanie za czyn z art. 178b kodeksu karnego, tj. niezatrzymanie się do kontroli przez kierującego pojazdem mechanicznym;
• skazanie za czyn z art. 180a tj. prowadzenie na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub w strefie ruchu pojazdu mechanicznego, nie stosując się do decyzji właściwego organu o cofnięciu uprawnienia do kierowania pojazdami;
• popełnienie czynu przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji w stanie nietrzeźwości lub odurzenia albo zbiegnięcia z miejsca popełnienia przestępstwa określonego w art. 173 (sprowadzenie katastrofy komunikacyjnej), art. 174 (sprowadzenie niebezpieczeństwa katastrofy) lub art. 177 (wypadek komunikacyjny), a także w sytuacji, gdy sprawca po zdarzeniu określonym w art. 173, 174 lub 177a przed poddaniem go przez uprawniony organ badaniu w celu ustalenia zawartości alkoholu lub środka odurzającego w organizmie spożywał alkohol lub zażywał środek odurzający;
• ponowne skazanie osoby prowadzącej pojazd mechaniczny w warunkach, o których mowa w powyższym podpunkcie.

Zakres zakazu

Warto również rozróżnić, iż zakres może obejmować:

• wszystkie pojazdy mechaniczne (np. samochody, motocykle, quady),
• pojazdy określonego rodzaju (np. tylko samochody ciężarowe),

Zakaz prowadzenia pojazdów – na jaki czas?

Zakaz prowadzenia pojazdów na podstawie kodeksu karnego może być orzeczony na okres od 1 roku do 15 lat lub dożywotnio. W tym miejscu wskazania wymaga jednak, iż w przypadku popełnienia przestępstw przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego – zakaz ten sąd orzeka na okres nie krótszy niż 3 lata. Podobnie w sytuacji zbiegu z miejsca zdarzenia w przypadku sprowadzenia katastrofy komunikacyjnej, sprowadzenia niebezpieczeństwa katastrofy lub wypadku komunikacyjnego.

Niezastosowanie się do orzeczonego zakazu prowadzenia pojazdów.

Powszechnym zjawiskiem jest niestosowanie się do orzeczonego zakazu prowadzenia pojazdów. Często słyszy się, iż do kontroli drogowej zatrzymano kierowcę, wobec którego orzeczono zakaz prowadzenia pojazdów. Warto wówczas wiedzieć, iż złamanie zakazu wiąże się z ryzykiem popełnienia kolejnego przestępstwa. Jak bowiem stanowi ar. 244 kodeksu karnego – kto nie stosuje się do orzeczonego przez sąd zakazu prowadzenia pojazdów podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do nawet 5 lat.

Skrócenie czasu trwania zakazu prowadzenia pojazdów

Wskazania także wymaga, iż możliwe jest skrócenie omawianego zakazu. Sąd może bowiem po upływie połowy okresu, na jaki orzeczono zakaz uznać go za wykonany, jeżeli skazany przestrzegał porządku prawnego, a zakaz był w stosunku do niego wykonywany przynajmniej przez rok. Przywilej ten nie będzie mieć jednak zastosowania w przypadku orzeczenia zakazu w związku z popełnieniem czynu przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji w stanie nietrzeźwości lub odurzenia albo zbiegnięcia z miejsca popełnienia przestępstwa określonego w art. 173 (sprowadzenie katastrofy komunikacyjnej), art. 174 (sprowadzenie niebezpieczeństwa katastrofy) lub art. 177 (wypadek komunikacyjny), a także w sytuacji, gdy sprawca po zdarzeniu określonym w art. 173, 174 lub 177a przed poddaniem go przez uprawniony organ badaniu w celu ustalenia zawartości alkoholu lub środka odurzającego w organizmie spożywał alkohol lub zażywał środek odurzający.

Co jednak w sytuacji, gdy zakaz prowadzenia pojazdów został orzeczony dożywotnio? W takim przypadku również istnieje możliwość skrócenia czasu jego obowiązywania. Może mieć to jednak miejscy w sytuacji, gdy skazany przestrzegał porządku prawnego, nie zachodzi obawa ponownego popełnienie podobnego przestępstwa, a sam zakaz – był w stosunku do niego wykonywany przynajmniej przez 15 lat.

W razie wątpliwości co do możliwości zniesienia zakazu, skrócenia jego czasu trwania lub powrotu do kierowania pojazdami – warto skonsultować się z profesjonalnym pełnomocnikiem.

W razie pytań, zachęcam do kontaktu!