Gwarancja a rękojmia – co warto wiedzieć?

Gwarancja i rękojmia to dwa odrębne reżimy odpowiedzialności za wady rzeczy, które bardzo często są ze sobą mylone – zarówno przez konsumentów, jak i przez przedsiębiorców. W dzisiejszym artykule postaram się przedstawić obie instytucje i istniejące między nimi różnice.

Rękojmia – czym jest?

Rękojmia to odpowiedzialność sprzedawcy za wady fizyczne i prawne rzeczy, wynikająca bezpośrednio z ustawy. Zgodnie bowiem z art. 556 kodeksu cywilnego: Art. 556. Rękojmia za wady fizyczne i prawne rzeczy Sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana ma wadę (rękojmia).

Wada fizyczna a wada prawna rzeczy

Kiedy powołując się na ww. przepis konsument może zarzucić sprzedawcy, że rzecz posiada wadę fizyczną?

Wada fizyczna rzeczy polega na niezgodności przedmiotu z umową. Z tym rodzajem wady mamy do czynienia w szczególności, gdy:

1. rzecz nie ma właściwości, które rzecz tego rodzaju powinna mieć ze względu na cel w umowie oznaczony albo wynikający z okoliczności lub przeznaczenia;
2. rzecz nie ma właściwości, o których istnieniu sprzedawca zapewnił kupującego, w tym przedstawiając próbkę lub wzór;
3. rzecz nie nadaje się do celu, o którym kupujący poinformował sprzedawcę przy zawarciu umowy, a sprzedawca nie zgłosił zastrzeżenia, co takiego jej przeznaczenia,
4. rzecz została kupującemu wydana w stanie niezupełnym z kolei rzecz uznamy za dotkniętą wadą prawną gdy:
5. stanowi własność osoby trzeciej,
6. jest obciążona prawem osoby trzeciej,
7. ograniczenie w jej korzystaniu lub rozporządzaniu wynika z decyzji lub orzeczenia właściwego organu

Uprawnienia kupującego z tytułu rękojmi:

jeżeli rzecz sprzedana ma wadę, kupującemu z tytułu rękojmi przysługują cztery uprawnienia:

• żądanie naprawy,
• żądanie wymiany na nowy towar,
• żądanie obniżenia ceny,
• żądanie odstąpienia od umowy.

Istotne jest to, że to kupujący dokonuje całkowicie swobodnego wyboru, z którego z ww. uprawnień skorzysta. Z kolei jego decyzja – jest wiążąca dla sprzedawcy.

Wskazania jednak wymaga, iż sprzedawca może odmówić wymiany lub usunięcia wady, jeżeli doprowadzenie do zgodności z umową rzeczy wadliwej w sposób wybrany przez kupującego jest niemożliwe albo wymagałoby nadmiernych kosztów.

Rękojmia – termin na dochodzenie roszczeń

Dochodząc roszczeń z tytułu rękojmi należy zdawać sobie sprawę, iż są one ograniczone czasowo. Sprzedawca odpowiada z tytułu rękojmi jeżeli wada fizyczna zostanie stwierdzona przed upływem:

1. 2 lat,
2. 5 lat (w przypadku nieruchomości)

• od dnia wydania rzeczy kupującemu

Gwarancja – czym jest?

W przeciwieństwie do rękojmi, gwarancja jest dobrowolnym oświadczeniem producenta (lub innego gwaranta). Jej udzielenie nie jest więc obowiązkiem sprzedawcy, a to oznacza, że klient nie zawsze będzie miał uprawnienie do złożenia reklamacji z tytułu gwarancji.

W dokumencie/oświadczeniu gwarancyjnym w sposób zrozumiały powinny zostać sformułowane wszystkie obowiązki gwaranta oraz uprawnienia kupującego, jak również czas, na jaki gwarancja jest udzielana. Gwarant może również sam określić sposób zgłaszania roszczeń przez kupującego, jak również warunki wyłączające jego odpowiedzialność.

Co do zasady obowiązki gwaranta mogą polegać na:

• wymianie rzeczy,
• naprawie rzeczy,
• zwrocie zapłaconej ceny

Czas trwania gwarancji

W odróżnieniu od ustawowo wyznaczonego terminu rękojmi, czas trwania gwarancji określany jest przez gwaranta. Najczęściej okres ten wynosi 12, 24 lub 36 miesięcy, ale może być krótszy albo dłuższy.

Czy skorzystanie z gwarancji wyłącza rękojmie?

Otóż nie. Skorzystanie z gwarancji nie pozbawia kupującego prawa do rękojmi. Podkreślenia wymaga, iż są to dwie odrębne instytucje, a co za tym idzie klient może wybrać dowolną z nich, a nawet skorzystać z nich naprzemiennie.

Z której formy reklamacji skorzystać?

Co do zasady przyjmuje się, że dla kupującego korzystniejszą instytucją jest rękojmia. Warunki rękojmi wynikają bowiem wprost z przepisów. Oznacza to, że sprzedający nie może ich modyfikować. Mimo to zdarzają się sytuacje kiedy to w dokumencie gwarancyjnym znajdują się lepsze uprawnienia dla kupującego albo – doszło do upływu terminu na dochodzenie roszczeń z tytułu rękojmi, a z gwarancji – jeszcze nie.

Podsumowanie

Zarówno gwarancja, jak i rękojmia pełnią ważną funkcję w obrocie gospodarczym. Rękojmia stanowi podstawowy, ustawowy mechanizm ochrony kupującego. Z kolei gwarancja może tę ochronę rozszerzyć, ale tylko w zakresie deklarowanym przez gwaranta. Dlatego tak kluczowe jest świadome korzystanie z obydwu instytucji oraz prawidłowa ocena, która instytucja – w danym stanie faktycznym będzie dla klienta korzystniejsza.

Zapraszam do kontaktu!

☎️ 603 835 957 📧 [email protected]